Inauguracja obchodów 200 Rocznicy Urodzin Cypriana Norwida

W uznaniu zasług Cypriana Norwida dla polskiej sztuki i kultury, w 200-lecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę ustanawiającą rok 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida. Dzieciństwo i młodość Norwida nierozerwalnie związane były z obecnymi terenami powiatu wołomińskiego, wyszkowskiego i węgrowskiego, stąd samorządy tych powiatów oraz samorządy pięciu gmin w tych powiatach: Wyszków, Łochów, Zabrodzie, Strachówka i Dąbrówka 12 listopada 2020 roku podpisały list intencyjny, w którym podjęły się dzieła upamiętnienia twórczości naszego wieszcza, jego myśli i idei.

29 stycznia 2021 roku samorządy te w Pałacu w Chrzęsnem koło Tłuszcza dokonały inauguracji obchodów 200. rocznicy urodzin Cypriana Norwida. Gospodarzem inauguracji był Powiat Wołomiński. Uczestnikami uroczystości byli przedstawiciele samorządów, które podpisały pod koniec ubiegłego roku list intencyjny sprawie organizacji wspólnych obchodów Roku Norwidowskiego: Adam Lubiak - Starosta Wołomiński; Adam Pietrzak - Przewodniczący Rady Powiatu Wołomińskiego, Piotr Borczyński - Wicestarosta Wołomiński; Przewodniczący Komisji Edukacji i Sportu i Turystyki Rady Powiatu Wołomińskiego Robert Szydlik; Wicestarosta Węgrowski Marek Renik; Członek Zarządu Powiatu Węgrowskiego Artur Lis; Przewodniczący Rady Powiatu Wyszkowskiego Waldemar Sobczak; Wicestarosta Wyszkowski Leszek Marszał; Przewodnicząca Rady Gminy Dąbrówka Agnieszka Gryglas; Wójt Gminy Dąbrówka Radosław Korzeniewski; Przewodnicząca Rady Gminy Strachówka Anna Ołdak; Wójt Gminy Strachówka Piotr Orzechowski; Przewodnicząca Rady Gminy Zabrodzie Sylwia Marciszewska; Wójt Gminy Zabrodzie Krzysztof Jezierski; Przewodniczący Rady Miejskiej w Łochowie Sławomir Ryszawa; Burmistrz Łochowa Robert Gołaszewski oraz przedstawiciele Fundacji Museion Norwid Prezes Jacenty Matysiak oraz Państwo Edyta i Piotr Chlebowscy. Gościem honorowym inauguracji była Senator RP Maria Koc. 

Uroczystość rozpoczął Starosta Wołomiński Adam Lubiak ciesząc się z faktu, iż Jego samorządowi Powiatowi Wołomińskiemu - Ziemi Norwida i "Cudu nad Wisłą" przypadło w udziale inaugurować te Obchody. Niezmiernie ujmująco i refleksyjnie o postaci i twórczości Norwida wypowiedziała się Pani Senator Maria Koc, nawiązując jednocześnie do potrzeby jednoczenia się wokół idei Norwida, życząc realizacji zamierzeń ujętych w ramach obchodów Roku Norwidowskiego. Głos zabrał również Pan Wicestarosta Marek Renik mówiąc m.in.:  Jest mi niezmiernie miło przebywać w tak szacownym gronie sygnatariuszy listu intencyjnego Obchodów 200 Rocznicy urodzin Cypriana Norwida. Tym bardziej, iż również na terenie Powiatu Węgrowskiego natrafiamy na dosyć liczne ślady naszego wieszcza, być może część z nich jeszcze nie odkrytych i mam nadzieję, że Rocznica ta przyczyni się do ich odkrycia. (…) Wizyta Norwida z maja 1842 roku była jego ostatnią w Łochowie wizytą przed wyjazdem za granicę. 20 października 2016 roku uroczyście odsłonięto tablicę pamiątkową - symbol upamiętnienia miejsca jego pobytu (…). Nawiązał również do obchodzonej kilka dni temu kolejnej rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, gdyż dzięki listom Norwida dowiadujemy się, iż tragiczne losy powstania styczniowego to nie tylko bój pod Węgrowem, określony przez poetkę „polskie Termopile” ale również brawurowa akcja na stacji kolejowej w Łochowie, nowo otwartej linii kolejowej Warszawa Wileńska – Petersburg, podczas której zajęto stację i wypędzono Moskali.

W trakcie uroczystości odbył się wyjątkowy spektakl muzyczno-poetycki w wykonaniu Marii Gabryś-Heyke (fortepian), wykonującej utwory fryderyka Szopena, którego Norwid niezwykle cenił. Były też recytacje aktora Wojciecha Stolorza – prezentującego nie tylko utwory poetyckie Norwida, m. in. wiersz Moja piosnka (II) będący wyrazem tęsknoty poety za rodzinnym krajem ale również elementy z bogatego lecz jakże trudnego życiorysu wieszcza.

W czasie przerwy technicznej można było obejrzeć na II piętrze pałacu wystawę poświęconą Norwidowi oraz obejrzeć hologram Jemu poświęcony – swego rodzaju istna „wisienka na torcie” piątkowej uroczystości, która była transmitowana na żywo poprzez FB Powiatu Wołomińskiego i Pałacu w Chrzęsnem – niejako zatem po części, z uwagi na covidowskie obostrzenia, można było w niej pośrednio uczestniczyć.

Finałowym punktem wydarzenia było pierwsze spotkanie tematyczne z cyklu 12 pt. „Moja droga do Norwida” z wybitnymi norwidologami: profesorem Piotrem Chlebowskim oraz profesorem Tomasz Korpyszem. Profesor Chlebowski, niejako na koniec swej wypowiedzi  użył dla części uczestników spotkania kilka zaskakujących sformułowań: „nie uważam, że Norwid jest romantykiem (…) to był świadomy twórca, który zerwał z romantyzmem bardzo szybko, już niedługo po wyjeździe z kraju. Wydaje mi się, że jest to twórca osobny (…) twórca, którego twórczości nikt nie kontynuował (…) jest skarbem w naszej kulturze wyjątkowym, skarbem na skalę światową.

Kilka słów o pałacu w Chrzęsnem – świadku tej inauguracji: Zespół pałacowo-parkowy w Chrzęsnem istnieje od 1635 roku, kiedy to Stefan Dobrogost Grzybowski wzniósł późnorenesansowy pałac. Przez kolejne lata posiadłość wielokrotnie zmieniała swoich właścicieli. Jednak to za sprawą rodziny Koskowskich, a później Karskich, pałac stał się kulturalnym centrum regionu. To właśnie tu przyjeżdżali najznakomitsi artyści swoich czasów m.in. Władysław Podkowiński, Miłosz Kotarbiński, Julian Maszyński oraz Szymon Kobyliński. W 1944 roku ostatnia właścicielka, Wincentyna Karska, zmuszona została do opuszczenia posiadłości. Obecnie właścicielem pałacu jest Powiat Wołomiński. Po gruntownej kilka lat temu renowacji obiektu, pałac został otwarty dla zwiedzających, którzy mogą podziwiać nie tylko pałac i przyległy park, ale również w sposób innowacyjny uczyć się historii tego miejsca (hologram), a także uczestniczyć w licznych wydarzeniach kulturowych.

Po tak dużej dawce doznań, dwa dni później odbyła się kontynuacja obchodów lecz już w postaci samorządowo-diecezjalnej inauguracji Roku Norwida, co miało miejsce w Konkatedrze Matki Boskiej Zwycięskiej na warszawskim Kamionku, przy ulicy Grochowskiej dnia 31 stycznia 2021 roku o godz. 13.00. Mszę Świętą celebrował J.E. ks. Biskup Diecezji Warszawsko-Praskiej Bp Romuald Kamiński. Zainaugurował tym samym diecezjalno – powiatowe obchody Roku Norwidowskiego. Ksiądz biskup podczas Mszy Świętej o Norwidzie powiedział: "To jest jeden z tych wieszczów, który naprawdę pragnął chwały Bożej i pożytku zbawiennego dla swoich sióstr i braci. Nie dorobił się na tym. Przez ostatnie lata przyszło mu żyć i cierpieć w osamotnieniu w przytułku św. Kazimierza u sióstr Szarytek w Paryżu".

Jako że była to Msza samorządowo-diecezjalna to I i II czytanie oraz czytanie wezwań podczas modlitwy powszechnej poprowadzili samorządowcy, w tym Wicestarosta Węgrowski Marek Renik, któremu przypadło II czytanie zaczerpnięte z listu do Koryntian. W niesionych przez samorządowców oraz Fundację Museion Norwid wotach była m.in. reprodukcja obrazu Norwida Chrystus Cierniowy przekazana przez prof. Tomasza Korpysza.

Bezpośrednio po Mszy Świętej odbył się koncert poetycko-muzyczny, w trakcie którego wystąpił Konkatedralny Chór Kamionek – dający na bis wykonanie „Snu o Warszawie” Czesława Niemena z 1966 roku, do słów Marka Gaszyńskiego  oraz zaprezentowane zostały utwory Cypriana Norwida w wykonaniu artysty teatralnego i filmowego Wojciecha Stolorza. 

Tu również miejsce uroczystości nie zostało wybrane przypadkowo. Otóż Sanktuarium Matki Bożej Zwycięskiej, Patronki Diecezji Warszawsko-Praskiej, to miejsce symboliczne. Świątynia została wzniesiona jako wotum dziękczynne Polaków za zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej 1920 roku, której 100. rocznicę obchodziliśmy w ubiegłym roku. Powiat Wołomiński nazywany „Ziemią Norwida i Cudu nad Wisłą” obok pielęgnowania pamięci o bohaterach Bitwy Warszawskiej, wspólnie z innymi ościennymi samorządami podjął działania w celu godnego uczczenia pamięci o Cyprianie Norwidzie w 200. rocznicę urodzin poety.

Transmisja: na kanale Salve NET oraz w Radiu Warszawa.

Relacja oraz cała homilia: https://bit.ly/3rc6n47

Komitet Organizacyjny obchodów tworzą: Diecezja Warszawsko-Praska, Powiat Wołomiński, Powiat Wyszkowski, Powiat Węgrowski, Gmina Wyszków, Gmina Łochów, Gmina Strachówka, Gmina Zabrodzie, Gmina Dąbrówka oraz Fundacja Museion Norwid.

Zdj. z posta użytkownika Adam Lubiak – Starosta Wołomiński oraz z posta użytkownika Pałac w Chrzęsnem

Tekst: Tadeusz Krupa Naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury, Sportu i Turystyki